EMDR TERAPİSİ HAKKINDA MERAK EDİLENLER

Her hayat, beklenmedik zamanlarda karşılaşılan türlü zorluklarla doludur. Yaşanılan bütün psikolojik sorunların kaynağı, travma olarak adlandırdığımız hayatımızı büyük ölçüde etkileyen ve sonrasında baş etmekte zorlandığımız anı ya da anılardır.

TRAVMA NEDİR

Beklemediğimiz anlarda gelişen, kişide korku, panik, kaygı, şok etkisi yaratan günlük rutinin dışına çıkan, kişinin yaşananları kavrama ve anlamlandırma süreçlerini bozan, kişiyi uzun süre etkisi altına alan tüm yaşam deneyimlerini travmatik deneyimler olarak adlandırabiliriz.

Trafik kazaları, doğal afetler, hamilelik ve doğum süreci sorunları, cinsel taciz ve tecavüz gibi olaylar, boşanmalar, yeni bir kardeşin doğumu gibi durumlar yetişkinler ve çocuklar için travma riski taşır.

Bu konuda dikkat edilmesi gereken husus, yaşanılan olayın bir travma olup olmadığına karar verecek kişinin olayı yaşayan ya da tanık olan kişi olmasıdır. Hangi olayın travma olacağı, kişiden kişiye değişebilir. Maruz kalan kişinin duruma nasıl bir anlam yüklediği bilgisi çok önemlidir.

Deprem gibi bir doğal afete maruz kalan iki kişiden biri için durum travmatik hale gelirken aynı duruma maruz kalmış bir başkası için daha baş edilebilir ve kolaylıkla atlatılabilir sıradan bir anı olabilir.

 

TRAVMA NASIL OLUŞUR

İnsan bedeni yaşamı tehdit edici bir olay yaşadığında tepki gösterir. Korkma anında büzülür, tepki oluşturmak için hazırlandığında gerilir ve çaresiz olduğunda donar.

Zihnin verdiği bu koruyucu tepkiler gerçekleşmediğinde, travmanın etkileri kalıcı hale gelir. Kişi için bu durum artık travmatiktir. Bir tehditle karşı karşıya kaldıklarında memeliler; kaçma, savaşma ya da donma olarak üzere üç farklı tepki gösterirler.

Canlı, kaçarak ya da savaşarak tehdit edici durumun üzerinde yarattığı enerjiyi dışarı atabilirse, enerji boşalmış ve dolayısıyla travma haline gelmemiş olur. Kaçma ya da savaşma tepkisinin işlevsiz olduğu durumlarda ise donma tepkisi ortaya çıkar.

 

TRAVMA BELİRTİLERİ NELERDİR

Belirtiler kişiler arasında değişiklik gösterse de genel hatlarıyla kâbuslar, aşırı uyarılma ve irkilme tepkileri, travmatik olayla ilgili anıların sık sık akla gelmesi, uykuya dalmada güçlük, çocuklarda tırnak yeme, parmak emme, altını ıslatma ve mastürbasyon gibi belirtiler travma göstergeleri olabilir.

Yukarıdaki belirtilerin görülmediği durumlarda da kişi farklı şekillerde travmatik deneyimini ortaya koyabilir. Travmalar başka psikolojik sorunların nedenleri haline gelebilir.

 

TRAVMANIN ETKİLERİNDEN KURTULMADA EMDR TERAPİSİ

EMDR terapisi, göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme olarak tanımlanır. 1987 yılında Francine Shapiro’nun tesadüfen göz hareketlerinin rahatsızlık veren düşünceleri azalttığını fark etmesi ile birlikte çalışmalar başlamıştır. O günden bugüne EMDR yaklaşık olarak 2 milyon insanın psikolojik danışmanlık hizmeti uygulamalarında yer almıştır.

EMDR’nin hedefi, geçmişten gelen işlevsel olmayan anıları zihnin hazmetmesini sağlamak ve bunları işlevsel anılara dönüştürmektir.

EMDR terapisi, danışanın geçmişte yaşadığı yıkıcı yaşam deneyimlerini ve travmalarını iyileştirmesine yardımcı olmak, stres yaratan mevcut uyaranlara karşı duyarsızlaşmasını sağlamak ve danışanın hem kişisel bağlamda hem de diğer insanlarla başarılı ilişkiler kurması amacıyla aynı zamanda gelecekte de kullanabileceği sağlıklı yaşam becerilerini kazanabilmesini sağlamak adına kullanılır.

 

EMDR TERAPİSİ NASIL ÇALIŞIR

EMDR’nin kaynağı ‘‘Adaptif Bilgi İşleme Modeli’’dir. Bu modele göre beyin, beden temelli bir sistem ile deneyimlerimiz sonucunda kendisine gelen her türlü bilgiyi kaydeder, bunları işler ve işlevsel hale getirir.

Duygu, düşünce, beden duyumları, koku, ses gibi tüm duyumlar işlenir ve daha sonra ilgili anı ağına bağlanarak bütünlük kazanır. Bu sayede o deneyimle alakalı öğrenme gerçekleşir ve bundan sonraki süreçte o deneyime yakın bir olayla karşılaştığımızda ilgili öğrenmeyi kullanmamız için depolanır.

Travmatik diyebileceğimiz yaşamı çok fazla tehdit eden bir olayla karşılaştığımızda adaptif bilgi işleme modeli çalışamaz hale gelir ve bu yüzden yeni bilgi işlenip mevcut anı ağıyla bütünleşemez. Farklı bir alanda depolanan bu rahatsız edici anılar daha sonraki yaşamda bazı tetikleyiciler tarafından tetiklenirse önceden yaşadığımız o anıyla ilgili kötü duyumlar yeniden yaşanmışçasına kişiyi etkiler.

Bu tarz anıların EMDR ile yeniden işlenmesi ise pozitif, destekleyici ve güçlendirici inanç ya da duyguların, ilgili rahatsız edici anıya aşılanması ve danışanın yeni olaylar karşısında sağlıklı davranışlar göstermesi ve günlük yaşamı işlevsel hale getirmesini sağlar.

İnsan beyni bir gün içerisinde yaklaşık olarak 20 bin anıyı kaydediyor. Bu anıların bazıları olumlu, bazıları olumsuz, diğer bir kısmı ise önemsiz yani nötr olarak adlandırabileceklerimizden oluşuyor. Olumlu ve nötr anılar, bilgi işleme sürecinden normal şekilde geçerek hafızaya atılıyor.

Olumsuz ve travmatik anılar ise, bilgisayara giren bir virüs gibi süreci sekteye uğratıyor. Bu anılar, anlamlandırma sürecinin çalışmasını engelliyor. Olumsuz anı, sadece geçmişte yaşandığıyla kalmıyor, etkisini bugün hala yaşanıyormuşçasına sürdürüyor. EMDR, bu tür anıların sağlıklı işlenmesini sağlayan biyolojik temelli bir terapidir. Terapi esnasında, beynin sağ ve sol yarımküreleri uyarılarak, zamanında yapılamayan işlemin gerçekleşmesini sağlar. Kilitli kalmış bir anı ile diğer anı ağları arasında ilişki kurulması, öğrenmenin gerçekleşerek bilginin uyumlu bir şekilde depolanmasını mümkün kılar. Bireyin rahatsızlığı kaybolur ve anıya yeni bir bakış açısıyla bakar.

EMDR NE KADAR ZAMAN ALIR

EMDR terapisi kısa süreli terapiler grubu içerisinde yer almaktadır. Terapinin ne kadar süreceği, sorunun ne olduğu, ne zamandır süregeldiği, hangi travmalara dayandığı ve kişiyi ne kadar rahatsız ettiğine göre farklılık gösterir.

Bazen birkaç seansta büyük bir ilerleme sağlanırken, bazen süreç çok daha uzun olabilir.

 

EMDR OLUMSUZ HER ŞEYİ UNUTTURUR MU?

EMDR hiçbir acı veren rahatsız edici anıyı unutturmaz. Fakat terapiden sonra bu acı yüzünden hissedilen öfke, korku, üzüntü, hayal kırıklığı kaygı, gibi tüm olumsuz duygulara karşı kişiyi duyarsızlaştırır.

 

EMDR TERAPİSİ NASIL UYGULANIYOR

EMDR terapisi 8 aşamalı, üç yönlü (geçmiş, şimdi, gelecek) bir protokolden oluşur. Amaç, geçmişte yaşanan olumsuz anıların yeniden işlenerek duyarsızlaşmanın sağlanması, bugün yaşanan olumsuz belirtilerin ortadan kalkması, kişinin gelecekte karşılaşacağı benzer sorunlara, terapide kazandığı olumlu inanç ve duyguların getirdiği yeni bakış açısının yönlendirdiği davranışları gösterebilmesidir.

 

EMDR İL HANGİ SORUNLAR ÇALIŞILABİLİR

EMDR’ye göre psikolojik ve ya psikosomatik rahatsızlıkların büyük bir kısmının henüz işlenmemiş anılarla ilişkili olması, klinik uygulama alanını büyük ölçüde genişletmiş ve birçok problemin işlevsel ve hızlı bir şekilde çözülmesini sağladığı görülmüştür. Bu alanlara bakıldığında kişilik bozuklukları, panik bozukluk, kaygı bozuklukları, yas, fobiler, ağrı rahatsızlıkları, yeme bozuklukları, rahatsız edici anılar, stres yönetimi, depresyon, bağımlılıklar, cinsel ya da fiziksel taciz, beden algısı bozuklukları, cinsel işlev bozuklukları, performans kaygısı, davranış bozuklukları ve özgüven sorunları gibi birçok psikolojik sorunu görürüz.

 

EMDR GÜNDELİK YAŞAMINIZI KOLAYLAŞTIRACAK

• Olabildiğince uğraşıp denemelerde istediğiniz başarıyı elde etmenize rağmen, gerçek sınav yaklaştıkça, kaygı sebebiyle hiçbir şey yapamadığınızı düşünüyorsanız
• Sevgiliniz sizi terk etti ve siz gündelik yaşamınızda hep o anıya gidiyor baş etmekte zorlanıyorsanız
• Şiddet görmüş ve bu tüm hayatınızı etkilemişse;
• Çocukluğunuzdan beri annenizden gördüğünüz eleştirel yaklaşım ve kaba sözleri şu anki arkadaşlık ya da romantik ilişkilerde sürdürüyorsanız ;
• Vertigo tedavisi gördüğünüz halde ya tekrarlarsa korkusuyla kendinizi eve hapsettiyseniz;
• Zor bir boşanma süreci ardından işittiğiniz hakaretler gün boyu aklınızdan çıkmıyor kulaklarınızda çınlıyorsa; •
• kimseye hayır diyemiyor ve bunun size kaybettirdiğini bildiğiniz halde yapmaya devam ediyorsanız
• Sık sık seyahat etmenize rağmen uçak korkusunu bir türlü aşamıyorsanız;
• Metro asansör gibi gündelik aşamda sık kullanılan araçlara binemiyor ya da bindiğinizde çok rahatsız hissediyorsanız;
• Kendi performansınızı sürekli başkalarıyla kıyaslıyor ve bundan dolayı yetersiz hissediyorsanız,
• Yaşadığınız tüm olumsuzlukların kendi suçunuz olduğunu düşünüyorsanız;
• Kaza geçirdiniz ve iyileşmenize rağmen araba kullanmak sizin hala bir kabus gibi görünüyorsa;
• Sosyal ortamlarda söz almaktan çekiniyor bir köşede oturmayı tercih ediyorsanız;
• yaptığınız her şeyde başkalarından onay bekliyor, kendi fikirleriniz size saçma ve önemsiz geliyorsa;
• romantik ilişkilerde hep yanlış kişiyi bulmaktan yakınıyor ve sonunun hep aynı şekilde bittiğini düşünüyorsanız vb. tüm psikolojik sorunlarınız için Emdr Terapisi alabilirsiniz.

 

Oyun Terapisi ve Oyun Terapisinin çocukluk dönemi sorunlarındaki etkileri hakkında detaylı bilgi için ‘ Oyun Terapisi Nedir? Faydaları Nelerdir? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Erken dönemde Pedagog desteği almanın önemi hakkında detaylı bilgi için; Çocukluk Döneminde Alınan Pedagog Desteğinin Pozitif Etkileri başlıklı yazımızı okumanızı öneririz.

Bireysel Psikolojik Sorunlarla ilgili Ankara’da destek alabileceğiniz psikolog listesi için tıklayınız.
Bireysel Psikolojik Sorunlarla ilgili Konya’da destek alabileceğiniz psikolog listesi için tıklayınız.
Bireysel Psikolojik Sorunlarla ilgili Antalya’da destek alabileceğiniz psikolog listesi için tıklayınız.