OYUN TERAPİSİ NEDİR, FAYDALARI NELERDİR?

Literatürü incelediğimiz zaman oyun terapisinin iyileştirici gücü üzerine çarpıcı araştırmalar görmekteyiz.  Bu bilimsel çalışmalarla oyun terapisinin çocuklar üzerinde etkili bir müdahale yöntemi olduğu kanıtlanmıştır.

Bunlardan birkaçını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Baggerly, evsiz ve barınaklarda yaşayan çocuklar ile yaptığı oyun terapisi sonuçlarına göre; çocuklardaki negatif ruh hali, negatif benlik algısı ve travma ile ilişkili semptomlarında belirgin değişimler görülmüştür.
• Danger& Landreth, konuşma terapisi alan çocuklara yönelik yapmış olduğu çocuk merkezli oyun terapisi sonucuna göre; terapi grubundaki çocukların kontrol grubundaki çocuklara kıyasla alıcı dil ve ifade edici dil becerilerinde anlamlı derecede bir gelişme, agresif davranışlarında azalma görülmüştür.
• Jalali& Molavi, ayrılık kaygısı yaşayan 30 çocuğa grup oyun terapisi uygulamıştır. Araştırma sonuçlarına göre; grup oyun terapisine katılan çocuklar, herhangi bir müdahale olmayan kontrol grubundaki çocuklara kıyasla ayrılık kaygısı ile ilgili sorunlarında istatistiksel bir düşüş sağlamıştır.
• Ray&Schottelkorb&Tsai, DEHB belirtileri olan çocuklar üzerinde yapmış olduğu oyun terapisi ile; DEHB, kaygı, öğrenme yetersizliği üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir iyileşme görüldüğünü açıklamıştır.

 

Çocuklar için Psikolojik Danışma-Terapi Yöntemi: Oyun Terapisi

“Çocuklar için fırtınaya açık kendi gerçekliğini bulma denizinde önemli olan, yaşamına dair iç görü geliştirmesine yardımcı olmaktır. Gerisi gelir, tıpkı gecenin gündüzü izlediği gibi”.

Oyun Terapisinde de çocuk ‘mış gibi’ yaparak; mevcut yaşamını etkileyen geçmiş ve şimdiki problemlerini yeniden deneyimler, kendi hızında duygularını ve tutumlarını keşfeder ve bunlarla yüzleşerek çözüm geliştirir. Böylece yaşadıklarını anlamlandırır. Anlayan ve anlaşıldığını hisseden çocuk iyileşme yolunda emin adımlarla ilerler.

 

Oyun Terapisti ve Çocuk Arasındaki ilişkinin İyileştirici Gücü;

Oyun terapisi alanında eğitim almış terapist, özenle seçilmiş materyalleri kullanarak çocuk ile arasında terapötik bir ilişki kurar. Bu ilişki, çocuğun mevcut potansiyelinde bulunan büyüme ve değişimi açığa çıkarır.

 

Terapist ile çocuk arasındaki terapötik ilişkiyi geliştirmeye dair:

Bağlanma ve ilişkiyi Geliştirme: Terapi, çocuğun sorunlarına değil çocuğa odaklanır. Destekleyici bir çevre oluşturulduğunda çocuğun içindeki muhteşem güç kendini gerçekleştirmeye yönelecektir. Bu sebeple terapistin, koşulsuz olumlu tutumu ve çocuğun içsel dünyasını aynalamak için sözel yansıtmalar kullanması bu muhteşem gücün ortaya çıkmasını sağlayacaktır.

Bilinçdışına erişim: Yıkıcı deneyimler bilinçdışında çatışmalara neden olabilir. Çatışmalı bir bilincin kökenine dair izler kendini, oyunlarda gösterir.

Ayrıca küçük çocukların elleriyle materyallerle oynaması araştırmalara göre bilinçaltının daha önce deneyimlediği bir şeyleri bilincine taşımaya çalıştığı anlamına gelmektedir.

Duygusal boşalma: Çocuk, oyuncak bebeğin su dolu kap içerisinde boğulması sırasında “siren sesleri çıkararak” ambulansı sürer. Suyun derinliklerinden bota çıkartılan bebek ile aslında çocuk, travmatik deneyimini temsil eden oyuncaklarla olayı dışsallaştırmış olur. Terapistin düzeltici tepkileriyle duygu, düşünce ve bedenindeki strese yol açan inançlarını da fark eder ve duygusal boşalma sağlanır. Bu da çocuğun kendi kendini yatıştırma (öz-regülasyon) becerisini arttırır.

Stresle başa çıkma: Çocuk yaşamış olduğu duygusal acılarla yüzleşir. Terapistinin desteğiyle birlikte kişisel güçlenme hissi kazanmaya başlar.

Davranışsal prova: Güvenli oyun odasında, terapistin nazikçe davetiyle çocuk, kedine özgü temalar ortaya koyduğunu keşfeder. Örneğin: aile temaları (beslenme, ayrılma vb.) güvenlik temaları (kurtulma, tehlike, saldırgan, kurban karakterler). En temel ilgi ve güvenlik teması içeren ifadeler ise; çocuk sessizce oynadığı oyun sırasında “kadın ve adam kavga ediyor. Adam kaçıp gidiyor. Çocuk masanın altına saklanıyor.” olabilir.

Metaforlar: Terapi esnasında çocuklar, içsel çatışmalarını mesaj niteliğindeki metaforlar aracılığıyla ifade ederler. Yaşadığı olayları maskeli bir şeklide terapiste sunmaktır. Tekrar eden örtük anı; her türlü kızgınlık, hayal kırıklığı, güvensizlik, çatışma, kıskançlık gibi duygular metaforik ifadelerle aktarılır. Örneğin: Çocuğun, tavşan buna üzülür, kukla ayı buna kızgın görünüyor, tavuk yemeğini paylaşmak istemiyor gibi sözleri.

Sınır Koyma: Terapist, içeriği yansıtarak sınır koymak istediği konu üzerine kısa cümleler kullanır. Örneğin: “üzgün hissediyorsun, bana vurmanı onaylamıyorum.” gibi.

 

 Oyun Terapisinin Nörobiyolojik Açıdan Etkisi

Travmatik anıların sürekliliği ya da korku, kaygı ve öfke gibi duygulara sıkışıp kalma beyin işlevini bozabilir.

Tüm canlılar bir alarm sistemine sahiptir. Alarm sistemi insanlarda eski beyin (limbik sistem) dediğimiz kafamızın arka bölümünde yer alan kısımdır. Limbik sistem: 1-4 yıl arasında gelişen, çocuğun duygularını anlatmasında, sözel olmayan olayları yorumlamasında, olası tehdit durumlarına karşı “donma, kaçma ve savaşma” tepkilerinin ayarlanmasında öneme sahiptir.

Bir de yeni beyin olarak adlandırılan frontal lob vardır. Bu da kafamızın ön tarafında yer alır. Soyut düşünebilme, yaratıcılık neden-sonuç kurabilme ve mantık yetilerimiz bu kısmın işleyişine bağlıdır.

Olumsuz gelişimsel deneyimler (annenin doğum sürecinde stresli olması, hastalıklar vb.), yetersiz çevresel girdiler(bağımlılığı olan ebeveyn, duyusal bilgiler, boşanma, sosyal ilişkiler vb.), ihmal (çocukla senkronize olamamak, ilgi, sevgi, güven eksikliği), istismar (şiddet, cinsel istismar vb.) bu alarm sisteminin bozulmasına sebep olur. Herhangi bir tehdit olmamasına veya travmaların bitmiş olmasına rağmen alarm sistemi yine de açık kalır. Ayarı bozulmuş alarm sistemini (eski beyni) şu şekilde tarif edebiliriz. Güvenlik sistemi bozulmuş bir ev gibi. Hafif bir rüzgardan, kuşların bahçede ötmesinden bile sürekli güvenlik alarmı çalar.

Oyun terapisi ile çocuğa, alarmın açık olduğu fark ettirilip, yeniden düzgün şekilde çalışabilmesi için ayar yapması öğretilir. Bu alarm sistemiyle işbirliği içinde olan bedenimizde bazı değişimler gözlemlenir.  Gergin kaslar gevşer, göğüsteki sıkışmalar azalır ve ilişkiler hakkında yeni şeyler öğrenmeye hazır hale geliir.

Yaratıcılık ve sözsüz ifadeleri içinde barındıran oyun terapisi ile çocukta rahatlama görülür. Mantık ve gerçeklikle sorumlu frontal korteksi ile limbik sistem (alarm sistemi) arasındaki bağlantı yeniden kurulur.

 

Oyun Terapisi Kaç Seans Sürer?

Oyun terapisi süreci; çocuğun yaşadığı olaylara göre çok çeşitli faktörlere bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Bunlar arasında:

1. Çocuğun yaşadığı travmanın boyutuna,
2. Yaşadıklarını nasıl algıladığına,

• İhtiyaçlarına, isteklerine,

1. Hangi gelişim döneminde olduğuna,
2. Benlik algısına
3. Travmanın devam edip, etmemesine göre farklılık gösterebilir.

 

 

Hendricks, oyun terapisinde çocukların belirli davranış kalıplarını izlediklerini bulmuştur;

• 1-4 seans: Çocuk, odaya, terapiste karşı meraklıdır. Hem mutlu hem de kaygılıdır.
• 5-8 seans: Agresif oyunlar sergiler, anlık tepkiler açıkça görülür.
• 9-12 seans: Agresif oyunlarda azalma görülür. Ailesi ve kendisi hakkında ilişkisel oyunlar başlar.
• 13-16 seans: Özel agresyon içeren oyunlar artar. Her türlü kızgınlık, hayal kırıklığı, öfke korku, güvensizlik, iğrenme gibi duygular bu evrede dışa vurulur.
• 17-20 seans: Rol odaklı oyunlar oynar. Terapistin düzeltici tepkileriyle birlikte kişisel güçlenme hissi yaşar.
• 21-24 seans: İlişkisel oyun devam eder.  Olumlu yaşam içi prova hakimdir.

 

Oyun Terapisi Yaklaşımları Nelerdir?

Oyun terapisi çeşitleri aşağıda sıralanmaktadır;

1-Çocuk Merkezli Oyun Terapisi

2-Deneyimsel Oyun Terapisi

3- Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisi

4-Filial Oyun Terapisi

5-Theraplay Oyun Terapisi

 

Optimum Psikoloji olarak bu yazıda sizlere çocuk ve ailelerin yaşamış olduğu sorunların çözümüne yönelik kanıtlara dayalı yenilikçi, umut vadeden bir müdahale sistemi olan oyun terapisi hakkında bilgi verilmektedir.

Çocukluk çağında karşılaşılan;

• Davranım Bozukluğu,
• Ayrılma Kaygısı Bozukluğu .
• Yeme Bozukluğu
• Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu
• Yeme Bozukluğu
• Dil ve Konuşma Bozukluğu
• Toplumsal Kaygı Bozukluğu (Sosyal Fobi)
• Uyku Bozukluğu
• Obsesif Kompülsif Bozukluk
• Travma Sonrası Stres Bozukluğu
• Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu
• Otizm Spektrum Bozukluğu
• Özgül Öğrenme Güçlüğü

gibi psikolojik sorunlara yönelik Konya’da ya da diğer şehirlerde (Antalya pedagog, Ankara pedagog) pedagog arayışı içerisindeyseniz, bu yazıyı rehber alarak oyun terapisinin iyileştirici gücü üzerine bilgiler edinebilirsiniz. Ailelerin mevcut sorunları üzerine; Konya oyun terapisi, Antalya oyun terapisi, Ankara oyun terapisi, oyun terapisi tavsiye araştırmalarının yoğunlukta olması bu alana duyulan ihtiyaç yelpazesinin ne kadar geniş olduğunu göstermektedir. Uzun yıllar bu alanda çalışmalar yürüten yetkin kadromuz ile çocukların sosyal, akademik ve psikolojik problemlerine çözüm yolu sunmaktayız. Detaylı bilgi ve oyun terapisi ücretleri için Optimum Psikoloji’yi arayabilirsiniz.

 

Erken dönemde Pedagog desteği almanın önemi hakkında detaylı bilgi için; Çocukluk Döneminde Alınan Pedagog Desteğinin Pozitif Etkileri başlıklı yazımızı okumanızı öneririz.